ความพยายามร่วมทศวรรษในการอนุรักษ์ธรรมชาติและสัตว์ป่าของจีนเป็นผลสำเร็จ ที่ตั้งแต่ปลายปี 2563 เป็นต้นมา ตามข้อมูลของ National Forestry and Grassland Administration ระบุว่าประชากรหมีแพนด้ายักษ์ที่อาศัยอยู่ในป่า เพิ่มจำนวนขึ้นเป็น 1,864 ชีวิต จนสามารถกล่าวได้ว่าหมีแพนด้าหลุดจาก ‘รายการสัตว์ใกล้สูญพันธุ์’ แล้ว
เมื่อเดือนกันยายนปี 2559 องค์การระหว่างประเทศเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติ (International Union for Conservation of Nature) ปรับการจัดกลุ่มแพนด้ายักษ์จาก ‘ใกล้สูญพันธุ์’ มาอยู่ในกลุ่ม ‘เปราะบาง’ หลังจากที่พบว่าจำนวนประชากรเติบโตราว 17% ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา ทั้งนี้ ในช่วงเวลานั้นจีนไม่ยอมรับการจัดกลุ่มดังกล่าว เพราะมองว่าความเป็นอยู่ของแพนด้าป่ายักษ์เหล่านี้ยังคงอยู่ในพื้นที่เล็ก แปลกแยก และลำบากในการผสมพันธุ์ สำนักงานข้อมูลของรัฐเน้นย้ำว่า ‘เราจะยังคงเน้นสถานะความเป็นสัตว์ใกล้สูญพันธุ์ของแพนด้าต่อไป เพราะเราไม่ต้องการจะลดระดับการจัดกลุ่มการอนุรักษ์ลง หรือเพิกเฉยต่อมาตรการที่จะอนุรักษ์ และไม่ต้องการเสียแรงที่ได้ทุ่มเทมา’
ตามบริบทของจีน แต่เดิมนั้น ตามข้อมูลของกองทุนสัตว์ป่าโลก (World Wildlife Fund) แพนด้าป่ายักษ์ (Wild giant pandas) ได้อาศัยอยู่บริเวณลุ่มแม่น้ำแยงซี ทว่าสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสมสำหรับแพนด้าป่ายักษ์เหล่านี้กลับได้รับผลกระทบจากการก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐาน อาทิ การพัฒนาเขื่อนและถนน ที่กลายเป็นอุปสรรคของแพนด้าบริเวณนั้นในการใช้พื้นที่ ตลอดจนการหาไม้ไผ่เป็นอาหาร
สำนักงานข้อมูลของรัฐโดยกระทรวงระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อมของจีนกล่าวว่า จีนได้มีความพยายามใช้เวลาเป็นทศวรรษในการสร้างแหล่งอนุรักษ์ธรรมชาติ อย่างน้อยประมาณ 25% ของที่ดินในประเทศถูกใช้ไปกับการปกป้องระบบนิเวศ อาทิ ปกป้องป่าและพื้นที่ชุ่มน้ำ การห้ามไม่ให้ตกปลาในลุ่มแม่น้ำ ซึ่งก็ได้ทำให้สถานการณ์ความหลากหลายทางชีวภาพของประเทศดีขึ้น และยังได้ช่วยฟื้นฟูสภาพความเป็นอยู่ของสัตว์หายากและจำนวนสัตว์สปีชีส์ที่กำลังใกล้สูญพันธุ์ให้ดีขึ้นด้วย ไม่เพียงแต่สภาพความเป็นอยู่สำหรับแพนด้าป่ายักษ์เท่านั้น แต่รวมถึงละมั่งทิเบต (Tibetan antelope) ช้างเอเชีย เสือไซบีเรีย และกวางหมีลู่ (milu deer)
อย่างไรก็ดี แพนด้ายักษ์อาจจะยังประสบกับความท้าทายใหม่ก็เป็นได้ เพราะขณะที่อาศัยอยู่ในป่าไม้ไผ่ ความเสี่ยงที่จะเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศก็ยังมีอยู่
ทั้งนี้ ไม่ว่าอย่างไร จีนได้ตั้งมั่นว่าจะไม่หยุดความสำเร็จเพียงเท่านี้ แต่จะเดินหน้าพัฒนาวิธีการในการเฝ้าติดตามสถานการณ์ความหลากหลายทางชีวภาพและเพิ่มความร่วมมือในการอนุรักษ์ทั้งในระดับท้องถิ่นและระหว่างประเทศให้มากขึ้นด้วย
‘ขอบคุณรัฐบาลจีน ชุมชนท้องถิ่น บริษัทเอกชน และองค์กรไม่แสวงผลกำไร ที่ได้ร่วมมือกันในหลายทศวรรษที่ผ่านมา เพื่อสร้างอนาคตที่มั่นคงสำหรับแพนด้ายักษ์’ – WWF
ประเด็นดังกล่าวเกี่ยวข้องกับ
#SDG15 ระบบนิเวศบนบก
– (15.5) ปฏิบัติการที่จำเป็นและเร่งด่วนเพื่อลดการเสื่อมโทรมของถิ่นที่อยู่ตามธรรมชาติ หยุดยั้งการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ และภายในปี 2563 จะปกป้องและป้องกันการสูญพันธ์ของชนิดพันธุ์ที่ถูกคุกคาม
#SDG17 หุ้นส่วนการพัฒนา
ทั้ง (17.16) หุ้นส่วนการพัฒนาระดับโลก และ (17.17) หุ้นส่วนการพัฒนาภายในประเทศ ระหว่างรัฐ เอกชน และภาคประชาสังคม
แหล่งที่มา:
https://www.cbsnews.com/news/giant-pandas-off-endangered-species-list-china/
https://www.npr.org/2021/07/09/1014593425/china-giant-pandas-endangered-vulnerable-iucn
