กระทรวงการต่างประเทศและการพัฒนา (Foreign, Commonwealth, and Development Office – FCDO) สหราชอาณาจักร ได้เผยแพร่ข้อมูลทางสถิติที่สหราชอาณาจักรได้ให้ความช่วยเหลือเพื่อการพัฒนาอย่างเป็นทางการ (Official Development Assistance – ODA) เมื่อปี 2563 ที่ผ่านมา ซึ่งถือเป็นช่วงปีที่นานาประเทศพัฒนาแล้วหรือประเทศผู้ให้ รวมถึงสหราชอาณาจักรเองมีสภาพเศรษฐกิจและรายได้ประชาชาติ (Gross National Income – GNI) ที่หดตัว อันเป็นผลมาจากโควิด-19 ทำให้รัฐบาลลดงบประมาณ ODA ลงจากที่มีพันธกิจต่อเป้าหมาย ‘การมีสัดส่วน ODA/GNI ร้อย 0.7 สำหรับให้แก่ประเทศกำลังพัฒนา’ (#SDG17 – 17.2)
ข้อมูลจากบทความ What the final 2020 statistics for international development do (and don’t) tell us เผยแพร่ในเว็บไซต์ Bond สรุปสาระสำคัญของการใช้จ่ายงบประมาณ ODA ของสหราชอาณาจักรปี 2563 ไว้ที่เกี่ยวข้องกับการใช้จ่ายเพื่อความช่วยเหลือในลักษณะทวิภาคี/พหุภาคี การใช้จ่ายในระดับภูมิภาค และการใช้จ่ายในระดับภาคส่วน
การใช้จ่ายเพื่อช่วยเหลือในลักษณะทวิภาคี/พหุภาคี
ส่วนใหญ่ของงบประมาณถูกใช้ไปในลักษณะทวิภาคี – หนึ่งประเทศให้กับอีกหนึ่งประเทศ (65.8%) มากกว่าลักษณะพหุภาคี – หลาย ๆ ประเทศรวมกันผ่านหน่วยงานพัฒนาให้กับอีกหนึ่งประเทศ (34.2%) แต่หากเปรียบการใช้จ่ายในลักษณะทวิภาคีปี 2563 กับปี 2562 จะพบว่าการใช้จ่ายลดลง 8.4% หรือ 871 ล้านปอนด์ ส่วนการใช้จ่ายในลักษณะพหุภาคีปี 2563 เพิ่มขึ้นจากปี 2562 3.6% หรือ 173 ล้านปอนด์ โดยการใช้จ่ายผ่านลักษณะพหุภาคีส่วนใหญ่ กระทำผ่านงบประมาณการพัฒนาของคณะกรรมาธิการยุโรป
- ในจำนวน 136 หุ้นส่วนประเทศที่ได้รับความช่วยเหลือในลักษณะทวิภาคีจากสหราชอาณาจักร มี 103 ประเทศที่ได้รับงบประมาณ ODA ลดลงในปี 2563 จากเดิมในปี 2562 และมีหลาย ๆ ประเทศที่ได้รับงบประมาณ ODA ลดลง 95-100% โดย 3 ประเทศที่ได้รับ ลดลงน้อยที่สุด ได้แก่ ปากีสถาน อัฟกานิสถาน และอูกันดา
- สหราชอาณาจักรยังเน้นที่การให้เปล่า (grants) ทว่าการให้กู้ (loans) กลับมีเพิ่มขึ้นจากเดิม 0% ในปี 2562 เป็น 1.6% หรือ 255 ล้านปอนด์ในปี 2563
การใช้จ่ายในระดับภูมิภาค
- ในภาพรวม ภูมิภาคเอเชียได้รับงบประมาณ ODA ลดลงมากที่สุด 20% หรือ 494 ล้านปอนด์ ตามมาด้วยภูมิภาคแอฟริกาที่ลดลง 12.6% หรือ 375 ล้านปอนด์ และภูมิภาคยุโรปที่ลดลง 11.6% หรือ 22 ล้านปอนด์ ส่วนภูมิภาคอเมริกาได้รับงบประมาณ ODA เพิ่มขึ้น 11.7% หรือ 29 ล้านปอนด์ และภูมิภาคแปซิฟิกที่ 17.6% หรือ 3 ล้านปอนด์
- ในทุกกลุ่มประเทศได้รับงบประมาณ ODA จากสหราชอาณาจักรลดลง โดยประเทศพัฒนาน้อยที่สุด (Least developed countries – LDCs) และประเทศที่มีรายได้ต่ำอื่น ๆ (OLICs) ได้น้อยลงจากปี 2562 417 ล้านปอนด์ แต่ก็ยังถือว่าเป็นสัดส่วนที่น้อย และเป็นส่วนที่ได้รับมากที่สุด 56.5% ขณะที่ประเทศที่มีรายได้ปานกลางระดับต่ำ (Lower middle-income countries – LMICs) ได้รับความช่วยเหลือ ODA 27% และประเทศประเทศที่มีรายได้ปานกลางระดับสูง (Upper-middle-income countries – UMICs) ได้รับความช่วยเหลือ ODA 16%
การใช้จ่ายในระดับภาคส่วน
ภาคส่วนที่สหราชอาณาจักรมีการใช้จ่ายงบประมาณ ODA ไปมากที่สุดในปี 2563 ได้แก่ ภาคสาธารณสุข ตามมาด้วยความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม ส่วนงบประมาณที่มีการจัดสรรไปใช้ให้ความช่วยเหลือเพิ่มขึ้นคือ ค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับผู้อพยพโยกย้ายถิ่นฐานในสหราชอาณาจักร และที่เกี่ยวกับการชำระหนี้ ขณะที่งบประมาณ ODA เพื่อช่วยเหลือเกี่ยวกับบริการโครงสร้างพื้นฐาน เศรษฐกิจ และการศึกษา มีลดน้อยลง
ทั้งนี้ Helen Rumford ที่ปรึกษาด้านนโยบายและการรณรงค์ซึ่งเป็นผู้ติดตามและตรวจสอบการใช้จ่ายงบประมาณ ODA ประจำ Bond – เครือข่ายการพัฒนาระหว่างประเทศ ณ สหราชอาณาจักร วิเคราะห์ถึงข้อมูลสถิติดังกล่าวว่า แม้จะมีเป้าหมายที่การให้ ODA/GNI ร้อย 0.7 สำหรับประเทศกำลังพัฒนา แต่ยังไม่ทราบว่าเป้าหมายสำหรับปีงบประมาณ 2563 ของสหราชอาณาจักรนั้นคือเท่าไร จึงอาจจะเป็นข้อจำกัดของการวิเคราะห์มองต่อไปถึงผลจากการลดงบประมาณที่ว่านี้ที่มีต่อหรือทำให้โครงการ/กิจกรรมใดต้องหยุดชะงักไปชั่วคราว มีโครงการ/กิจกรรมใดที่ได้รับงบประมาณเพิ่มขึ้นก่อนจะถูกตัดงบไปหรือไม่ หรือองค์กรและชุมชนซึ่งเป็นหุ้นส่วนของการพัฒนาและเป็นผู้ได้รับประโยชน์จากการใช้จ่ายงบประมาณ ODA นั้น ได้รับผลกระทบอย่างไร
ขณะเดียวกัน การอ่านจากข้อมูลเชิงสถิติที่ว่ามานี้ จะใช้เวลาระยะยาวในการประเมินแนวโน้มของยุทธศาสตร์และเทรนด์การให้ความช่วยเหลือ ODA ในอนาคตอันใกล้และไกล เช่น ประเทศ/กลุ่มประเทศ/ภูมิภาค/ภาคส่วนใดที่จะยังได้รับความช่วยเหลือ ODA ต่อไป ได้รับในจำนวนที่ลดน้อยลงหรือเพิ่มขึ้น ด้วยสาเหตุใด ด้วยลักษณะใด และประเทศผู้ให้เองจะเผชิญกับภาระหนี้หรือไม่ เป็นต้น
ประเด็นดังกล่าวเกี่ยวข้องกับ
#SDG17 หุ้นส่วนเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
-(17.2) ประเทศพัฒนาแล้วจะดำเนินการให้เป็นผลตามพันธกรณีเรื่องการให้ความช่วยเหลือเพื่อการพัฒนาอย่างเป็นทางการโดยเต็มที่ โดยรวมถึงพันธกรณีที่ให้ไว้โดยประเทศพัฒนาแล้วหลายประเทศที่จะบรรลุเป้าหมายการมีสัดส่วน ODA/GNI ร้อย 0.7 สำหรับให้แก่ประเทศกำลังพัฒนา และมีสัดส่วน ODA/GNI ร้อยละ 0.15 ถึง 0.20 สำหรับให้แก่ประเทศพัฒนาน้อยที่สุด โดยสนับสนุนให้ผู้ให้ ODA พิจารณาตั้งเป้าหมายที่จะให้มีสัดส่วน ODA/GNI ถึงอย่างน้อยร้อยละ 0.20 สำหรับให้แก่ประประเทศพัฒนาน้อยที่สุด
แหล่งที่มา:
What the final 2020 statistics for international development do (and don’t) tell us (bond.org.uk)
