ทราบหรือไม่ว่าปัจจุบัน ร้อยละ 80 ของผู้พิการอาศัยอยู่ในประเทศที่มีรายได้น้อยและประเทศที่มีรายได้ปานกลางซึ่งสามรถเข้าถึงบริการด้านสุขภาพอย่างจำกัด การจัดการกับความไม่เสมอภาคด้านสุขภาพจึงเป็นเรื่องท้าทายที่สำคัญ
ล่าสุดเมื่อวันที่ 3 ธันวาคม 2565 ซึ่งเป็นวันคนพิการสากล องค์การอนามัยโลก (World Health Organization: WHO) ได้เผยแพร่รายงานความเสมอภาคด้านสุขภาพสำหรับผู้พิการระดับโลก (Global report on health equity for persons with disabilities) ที่สะท้อนว่าแม้ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาระบบสุขภาพสำหรับคนพิการจะมีความก้าวหน้าในบางด้าน แต่ความเหลื่อมล้ำด้านสุขภาพ (health inequities) ยังคงเป็นอุปสรรคปัญหาที่มีอยู่อย่างต่อเนื่อง ขณะที่คนพิการจำนวนมากต้องเผชิญกับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของโรคเรื้อรัง
Darryl Barrett หัวหน้าด้านเทคนิคขององค์การอนามัยโลก (WHO’s Technical Lead for Sensory Functions) กล่าวว่า “ผู้พิการจำนวนมากเสียชีวิตก่อนวัยอันควร บางคนเสียชีวิตก่อนอายุ 20 ปี และผู้พิการจำนวนมากมีความเสี่ยงมากกว่าถึงสองเท่าในการเผชิญกับภาวะทางสุขภาพต่าง ๆ เมื่อเทียบกับประชากรทั่วไป” และ “สาเหตุสำคัญที่ทำให้พวกเขาเสียชีวิตก่อนวัยอันควรเนื่องมาจากบริการด้านสุขภาพที่มีคุณภาพต่ำ”
ด้าน Tedros Adhanom Ghebreyesus ผู้อำนวยการใหญ่องค์การอนามัยโลก ระบุว่า “ระบบสุขภาพควรช่วยลดความท้าทายที่คนพิการเผชิญ ไม่ใช่เพิ่มความท้าทายมากขึ้น” พร้อมให้ความเชื่อมั่นว่า “องค์การอนามัยโลกมุ่งมั่นที่จะสนับสนุนประเทศต่าง ๆ ด้วยคำแนะนำและเครื่องมือที่จำเป็นเพื่อให้แน่ใจว่าคนพิการทุกคนสามารถเข้าถึงบริการด้านสุขภาพที่มีคุณภาพ”
ประเด็นสำคัญที่ปรากฏในรายงานข้างต้น ได้แก่
- ความสำคัญของความเสมอภาคด้านสุขภาพสำหรับผู้พิการ
- ประสบการณ์การเผชิญความเหลื่อมล้ำด้านสุขภาพของผู้พิการ และปัจจัยความช่วยเหลือที่จำเป็น
- ความก้าวหน้าของการสร้างความเสมอภาคด้านสุขภาพสำหรับผู้พิการในภาคส่วนสาธารณสุข
- แนะนำแนวทางสำหรับการดำเนินการสร้างความเสมอภาคด้านสุขภาพ
นอกจากนี้รายงานยังเรียกร้องให้ประเทศสมาชิกขององค์การอนามัยโลกเร่งดำเนินการเพื่อยกระดับความเสมอภาคด้านสุขภาพสำหรับผู้พิการ เชิญชวนภาคประชาสังคมรวมถึงองค์กรของคนพิการและหุ้นส่วนด้านสุขภาพอื่น ๆ ให้ร่วมมือและสนับสนุนการนำคำแนะนำที่รวมอยู่ในรายงานไปปฏิบัติ และบรรลุมาตรฐานด้านสุขภาพสูงสุดสำหรับคนทุกคน พร้อมทั้งยังเน้นย้ำว่าการลงทุนในภาคส่วนด้านสุขภาพที่คำนึงถึงความทุพพลภาพนั้นมีความคุ้มค่า โดยองค์การอนามัยโลกคำนวณว่ารัฐบาลสามารถคาดหวังผลตอบแทนประมาณ 10 ดอลลาร์สำหรับทุก ๆ ดอลลาร์ที่ลงทุนในการป้องกันและดูแลโรคไม่ติดต่อรวมถึงความทุพพลภาพ
กล่าวได้ว่าความเสมอภาคด้านสุขภาพเป็นประเด็นสำคัญเร่งด่วนอย่างมากที่จะต้องดำเนินการให้บรรลุผลสำเร็จ ซึ่งจะเป็นประโยชน์ในการยุติการเสียชีวิตก่อนวัยอันควรของผู้พิการ ทั้งนี้อาจต้องอาศัยทั้งความร่วมมือภายในประเทศระหว่างภาครัฐกับภาคส่วนอื่น ๆ ในการยกระดับระบบสุขภาพให้มีประสิทธิภาพ ครอบคลุม และเข้าถึงได้ และอาจต้องอาศัยความช่วยเหลือระหว่างประเทศเพิ่มเติม เนื่องจากบางประเทศมีข้อจำกัดทั้งด้านบุคลากรทางการแพทย์ เครื่องมือ และทรัพยากรที่จำเป็นอื่น ๆ
● อ่านข่าวและบทความที่เกี่ยวข้อง
– ตัวเลขจากรายงานยูนิเซฟพบว่า มีเด็ก 1 ใน 10 คนทั่วโลก ใช้ชีวิตอยู่กับความพิการ และมีแนวโน้มสูงที่จะไม่ได้เข้าโรงเรียน
– การสำรวจต้องฟังเสียงทุกคน และไม่ตกหล่นผู้พิการ ‘iData’ แพลตฟอร์มสำรวจออนไลน์ที่เข้าใจเงื่อนไขผู้พิการ
– 90% ของผู้พิการทางสายตาทั่วโลกกระจุกอยู่ในประเทศรายได้น้อย แต่จำนวนอาจลดลงได้หากแก้ปัญหา ‘ความยากจนขั้นรุนแรง’
– 6 ใน 10 ของยอดผู้เสียชีวิตจากโควิด-19 ในอังกฤษเป็นผู้พิการ
ประเด็นดังกล่าวเกี่ยวข้องกับ
#SDG3 สุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดี
– (3.4) ลดการตายก่อนวัยอันควรจากโรคไม่ติดต่อให้ลดลงหนึ่งในสาม ผ่านทางการป้องกันและการรักษาโรค และสนับสนุนสุขภาพจิตและความเป็นอยู่ที่ดี ภายในปี 2573
– (3.8) บรรลุการมีหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า รวมถึงการป้องกันความเสี่ยงทางการเงิน การเข้าถึงการบริการสาธารณสุขจำเป็นที่มีคุณภาพ และเข้าถึงยาและวัคซีนจำเป็นที่ปลอดภัย มีประสิทธิภาพ มีคุณภาพ ในราคาที่สามารถซื้อหาได้
– (3.c) เพิ่มการใช้เงินสนับสนุนด้านสุขภาพ และการสรรหา การพัฒนา การฝึกฝน และการเก็บรักษากำลังคนด้านสุขภาพในประเทศกำลังพัฒนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศพัฒนาน้อยที่สุดและรัฐกำลังพัฒนาที่เป็นเกาะขนาดเล็ก
#SDG10 ลดความเหลื่อมล้ำ
– (10.2) ให้อำนาจและส่งเสริมความครอบคลุมด้านสังคม เศรษฐกิจและการเมืองสำหรับทุกคน โดยไม่คำนึงถึงอายุ เพศ ความบกพร่องทางร่างกาย เชื้อชาติ ชาติพันธุ์ แหล่งกำเนิด ศาสนา หรือสถานะทางเศรษฐกิจหรือสถานะอื่น ๆ ภายในปี 2573
– (10.3) สร้างหลักประกันว่าจะมีโอกาสที่เท่าเทียมและลดความไม่เสมอภาคของผลลัพธ์ รวมถึงการขจัดกฎหมาย นโยบาย และแนวทางปฏิบัติที่เลือกปฏิบัติ และส่งเสริมการออกกฎหมาย นโยบาย และการปฏิบัติที่เหมาะสมในเรื่องนี้
แหล่งที่มา: Many persons with disabilities face premature death due to health inequities (UN)
ผลงานนี้ได้รับการสนับสนุนจากมูลนิธิเพื่อการพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ ภายใต้โครงการเร่งรัดการบรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนด้านสุขภาพของประเทศไทย
