การประชุมเวทีหารือระดับสูงทางการเมืองว่าด้วยการพัฒนาที่ยั่งยืน (High-Level Political Forum on Sustainable Development: HLPF) ประจำปี พ.ศ. 2566 (ค.ศ. 2023) หรือ ‘HLPF 2023’ ที่จะจัดขึ้นระหว่างวันที่ 10-19 กรกฎาคม 2566 ณ นครนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา เป็นอีกกิจกรรมสำคัญของการทำงานด้านพัฒนาระดับโลกที่จะเกิดขึ้นในปีนี้ ณ จุดเปลี่ยนที่สำคัญเมื่อโลกของเรากำลังจะก้าวผ่านครึ่งทาง หรือ 8 ปีของการขับเคลื่อนวาระการพัฒนาที่ยั่งยืนปี 2030 (2030 Agenda) และเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) แล้ว

เวทีการประชุม HLPF ที่จัดขึ้นในช่วงเดือนกรกฎาคมของทุกปีเป็นแพลตฟอร์มกลางของสหประชาชาติเพื่อการติดตามและทบทวนการดำเนินการตามวาระการพัฒนาที่ยั่งยืนปี 2030 และ SDGs ในระดับโลกของประเทศสมาชิกสหประชาชาติที่ลงนามรับรองลงนามรับรองวาระการพัฒนาดังกล่าว โดยมีคณะมนตรีเศรษฐกิจและสังคมแห่งสหประชาชาติ (Economic and Social Council: ECOSOC) เป็นเจ้าภาพการจัดการประชุม

... และสำหรับ HLPF ปี 2023 นี้ ยังมีความพิเศษในแง่ของการเป็นเวทีเพื่อเตรียมการไปสู่อีกเวทีหารือระดับสูงทางการเมืองที่จัดขึ้นโดยองค์การสหประชาชาติ นั่นคือ การประชุมระดับผู้นำว่าด้วยเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDG Summit) ประจำปี พ.ศ. 2566 หรือ SDG Summit 2023

ซึ่งจะเกิดขึ้นตามมาในเดือนกันยายน โดยการประชุม SDG Summit นั้นเกิดขึ้นทุกสี่ปี (ปีนี้เป็นครั้งที่สองนับตั้งแต่การรับรองวาระการพัฒนา 2030 เมื่อปี ค.ศ. 2015) โดยปีนี้ถือเป็น “Mid-term review” เพื่อทบทวนความก้าวหน้าอย่างครอบคลุมของ SDGs ทั้ง 17 เป้าหมาย และเป็นการประชุมในระดับผู้นำของรัฐ ในขณะที่เวที HLPF ประจำปีนั้น แต่ละประเทศจะส่งตัวแทนระดับรัฐมนตรีให้เป็นผู้เข้าร่วม

ซ้าย: ภาพบรรยากาศระหว่างตัวแทนประเทศไทยขึ้นกล่าวถ้อยแถลงบนเวทีการประชุม HLPF 2022
ขวา: พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ณ การประชุม SDG Summit 2019
ที่มาภาพ: กระทรวงการต่างประเทศ

HLPF 2023 Theme และ SDGs in Focus

การประชุม HLPF 2023 จัดขึ้นในธีมหลักที่ยังคงกล่าวถึงผลกระทบจากวิกฤติการระบาดใหญ่ของโควิด-19 เหมือนสองปีที่ผ่านมา คือ

“Accelerating the recovery from the coronavirus disease (COVID-19) and the full implementation of the 2030 Agenda for Sustainable Development at all levels” หรือ “เร่งการฟื้นตัวจากโควิด-19 และเร่งการดำเนินการตามวาระการพัฒนาที่ยั่งยืนปี 2030 ในทุกระดับอย่างเต็มรูปแบบ”

โดยจะเปิดพื้นที่ให้ผู้เข้าร่วมได้ประเมินผลกระทบจากวิกฤตการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในโลกต่อการดำเนินการเพื่อบรรลุวาระการพัฒนาปี 2030 ทั้งวิกฤติด้านพลังงาน อาหาร ด้านมนุษยธรรมที่เป็นผลพวงจากสงครามในยูเครน ทับซ้อนกับความเสียหายอย่างต่อเนื่องที่เป็นเหตุจากการระบาดใหญ่ของโควิด-19 ที่ผ่านมา และนับรวมไปถึงวิกฤติด้านสภาพภูมิอากาศที่เลวร้ายขึ้นเรื่อย ๆ เพื่อให้เกิดการเจรจาหารือที่จะสามารถนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงอย่างพลิกโฉม/จากระดับรากฐาน (transformation) เกิดนโยบายที่จำเป็นเพื่อเอาชนะวิกฤติเหล่านี้ และทวงคืนความก้าวหน้าของการดำเนินการตามเป้าหมายที่เสียไปมาให้ได้

นอกจากเวทีภาพใหญ่แล้ว ทุกปีในการประชุม HLPF จะมีการทบทวนความก้าวหน้าเชิงลึกของเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ในบางเป้าหมายเป็นพิเศษ หรือที่เรียกว่า “SDGs in Focus” ซึ่งในปี 2023 นี้ มีทั้งหมด 5 เป้าหมาย ได้แก่ SDG 6 (น้ำสะอาดและการสุขาภิบาล) SDG 7 (พลังงานสะอาดที่เข้าถึงได้) SDG 9 (อุตสาหกรรม นวัตกรรม และโครงสร้างพื้นฐาน) SDG 11 (เมืองและชุมชนที่ยั่งยืน) และ SDG 17 (หุ้นส่วนความร่วมมือเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน) เพื่อหารือด้านนโยบายและการดำเนินการต่าง ๆ เพื่อให้บรรลุเป้าหมายเหล่านี้ รวมไปถึงพิจารณาความเชื่อมโยงระหว่างเป้าหมายที่โฟกัสกับ SDGs เป้าหมายอื่น ๆ ด้วย

รายงาน VNR ประจำปี 2023

การจัดทำและนำเสนอรายงานการทบทวนการดำเนินงานตามวาระการพัฒนาที่ยั่งยืนระดับชาติโดยสมัครใจ (Voluntary National Reviews: VNR) อย่างเป็นทางการต่อที่ประชุมถือเป็นกิจกรรมสำคัญของ HLPF ทุกปี เพราะแต่ละประเทศจะได้มีโอกาสนำเสนอความรู้ ประสบการณ์ และแนวปฏิบัติที่ดีที่สุดในดำเนินการขับเคลื่อนวาระการพัฒนาที่ยั่งยืน 2030 มาแลกเปลี่ยนกับประเทศสมาชิกและกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่เข้าร่วม โดยการจัดทำและรายงาน VNR นี้ได้กลายเป็นกลไกหนึ่งในการกระตุ้นเตือนให้การขับเคลื่อน SDGs ของแต่ละประเทศเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง

ในปี 2023 นี้ มีผู้แทนจาก 39 ประเทศและ 1 กลุ่มภูมิภาค – สหภาพยุโรป (European Union: EU) ได้รับเลือกนำเสนอรายงานระดับชาติในครั้งนี้ โดยเป็นการรายงานครั้งที่สองของประเทศส่วนใหญ่ถึง 37 ประเทศ โดยประเทศที่จะได้นำเสนอรายงาน VNR ต่อที่ประชุม HLPF 2023 ประกอบด้วย

• 4 ประเทศจากละตินอเมริกาและแคริบเบียน: บาร์เบโดส ชิลี (นำเสนอครั้งที่สาม) กายอานา และเซนต์คิตส์และเนวิส (นำเสนอครั้งแรก)
• 14 ประเทศจากยุโรป: เบลเยียม บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา โครเอเชีย สหภาพยุโรป (นำเสนอครั้งแรก) ฝรั่งเศส ไอซ์แลนด์ ไอร์แลนด์ ลิกเตนสไตน์ ลิทัวเนีย โปแลนด์ โปรตุเกส โรมาเนีย สโลวาเกีย และแคนาดา*
• 7 ประเทศจากแอฟริกา: บูร์กินาฟาโซ คอโมโรส สาธารณรัฐแอฟริกากลาง สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก รวันดา แทนซาเนีย และแซมเบีย
• 15 ประเทศจากเอเชียและแปซิฟิก: บาห์เรน บรูไนดารุสซาลาม กัมพูชา ฟิจิ คูเวต มัลดีฟส์ มองโกเลีย ซาอุดีอาระเบีย สิงคโปร์ ซีเรีย ทาจิกิสถาน ติมอร์-เลสเต เติร์กเมนิสถาน อุซเบกิสถาน และเวียดนาม

หมายเหตุ * แคนาดา จัดอยู่ในกลุ่มประเทศยุโรปตะวันตกและอื่น ๆ (Western European and Others Group: WEOG) ตามการแบ่งกลุ่มภูมิภาคขององค์การสหประชาชาติ

หากนับตั้งแต่มีการจัดทำและรายงาน VNR ครั้งแรกเมื่อปี 2016 จนถึงปีปัจจุบัน จากประเทศสมาชิกทั้งหมด 193 ประเทศพบว่ามีเพียง 5 ประเทศเท่านั้นที่ ไม่เคย จัดทำและนำเสนอ VNR เลย ได้แก่ เฮติ เมียนมา ซูดานใต้ เยเมน และประเทศชั้นนำระดับโลกอย่าง สหรัฐอเมริกา ด้วย

สำหรับประเทศไทยนั้น กระทรวงต่างประเทศได้มีการนำเสนอรายงาน VNR อย่างเป็นทางการไปแล้วถึงสองครั้งในรอบ 7 ปีที่ผ่านมา คือเมื่อครั้งการประชุม HLPF ปี 2017 และปี 2021 รวมถึงได้จัดทำรายงาน VNR เพื่อทบทวนการดำเนินงานในระดับประเทศอย่างต่อเนื่องเป็นประจำทุกปี ตั้งแต่ปี 2017 เป็นต้นมา

ผู้ที่สนใจสามารถเข้าถึง รายงาน VNR ของประเทศไทย ตั้งแต่ปี 2017 – 2021 ทั้งฉบับภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ได้ที่ SEP4SDGs

การรับรองปฏิญญาทางการเมือง
ที่จะเกิดขึ้นใน SDG Summit 2023

ตามปกติของการประชุม HLPF ในวันสุดท้ายของการประชุมทางการระดับรัฐมนตรี (Ministerial Segments) ที่ประชุมจะลงนามรับรองปฏิญญาระดับรัฐมนตรี (Ministerial Declaration) เป็นเอกสารผลลัพธ์ของการประชุม ยกเว้นในปีที่จะมีเวทีหารือระดับสูงทางการเมืองเกิดขึ้นทั้งหมดสองเวที คือ HLPF ในเดือนกรกฎาคม และ SDG Summit ในเดือนกันยายน เวทีประชุมลักษณะนี้จะเกิดขึ้นทุก 4 ปี และปี 2023 ตรงกับรอบวาระนี้ เมื่อเสร็จสิ้นการประชุมทั้งสองเวทีจะมีการรับรองปฏิญญาทางการเมือง (Political Declaration) ที่ได้ผ่านการเจรจาร่วมกันของประเทศสมาชิกหนึ่งฉบับที่จะมีเนื้อหาสอดรับกับประเด็นที่พูดคุยกันทั้งสองเวที ซึ่งในขณะนี้ ทางผู้ประสานงานการจัดเวที SDG Summit ได้เผยแพร่ร่างเอกสารฉบับแรกของปฏิญญาทางการเมืองประจำปี 2023 หรือที่เรียกกันว่า “Zero Draft” แล้วตั้งแต่เมื่อวันที่ 8 พฤษภาคมที่ผ่านมา และส่งเอกสารเวียนให้ประเทศสมาชิกได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็นเบื้องต้นต่อร่างดังกล่าว ก่อนจะมีการเจรจาและรับรองอย่างเป็นทางการในเดือนกันยายนนี้

เนื้อหาของ Zero draft ฉบับนี้มีส่วนที่กล่าวถึง มติร่วมกันของประเทศสมาชิก ความก้าวหน้า ช่องว่างและความท้าทายที่ยังคงอยู่ และการเรียกร้องให้ลงมือทำ (call to action) เพื่อไปสู่โลกที่วาดภาพไว้ในปี 2030 ให้จงได้ โดยได้กล่าวถึงการสร้างการเปลี่ยนแปลงอย่างพลิกโฉมเพื่อบรรลุเป้าหมาย SDGs (transformative actions) ที่เน้นไปที่ประเด็นความเท่าเทียมทางเพศ การศึกษาที่มีคุณภาพ การแปลงไปสู่ดิจิทัล (digitalization) ระบบอาหารที่ยั่งยืน พลังงานทดแทนและพลังงานสะอาด และการลดความเสี่ยงและการสร้างความสามารถในการตั้งรับปรับตัวจากภัยพิบัติ รวมไปถึงเสนอจุดคานงัด (levers) เพื่อเร่งบรรลุเป้าหมาย SDGs อันได้แก่ การใช้ประโยชน์จากวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม (STI) และความร่วมมือ การมีข้อมูลความก้าวหน้าของ SDGs ที่มีคุณภาพสูง ทันเวลา และเชื่อถือได้ และการบูรณาการ SDGs เข้ากับกรอบนโยบายระดับชาติ เป็นต้น

เอกสารประกอบการประชุมที่ควรติดตาม

เอกสารและรายงานชื้นสำคัญที่เผยแพร่ก่อนการประชุม HLPF ที่กำลังจะเกิดขึ้น

• Report of the Secretary-General (special edition) entitled “Progress towards the Sustainable Development Goals: Towards a Rescue Plan for People and Planet” (Advance Unedited version)

รายงานความก้าวหน้าของเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ประจำปี จัดทำโดยเลขาธิการสหประชาชาติ ซึ่งได้นำเสนอข้อมูลล่าสุดของ SDGs ที่พบว่าจากจำนวน 140 เป้าประสงค์ (targets) ที่มีข้อมูล มีเป้าประสงค์เพียงแค่ประมาณ 12% เท่านั้นที่คาดว่าจะสามารถบรรลุได้ทันในปี 2030 เกือบครึ่งหนึ่งที่แม้จะแสดงให้เห็นความก้าวหน้าแต่ก็ช้ากว่าเป้ามาก และส่วนเป้าประสงค์อีกประมาณ 30% หยุดนิ่งหรือถดถอยไปจากเส้นฐานในปี 2015 ด้วยซ้ำ

• Compilation of main messages for the 2023 voluntary national reviews (Advance Unedited version)

สาระสำคัญ (main messages) จากรายงาน VNR ทั้ง 40 ฉบับ ที่จะขึ้นรายงานบนเวที HLPF 2023 นี้

• Global Sustainable Development Report 2023 (Advance Unedited version)

รายงานการพัฒนาที่ยั่งยืนระดับโลก ประจำปี 2023 จัดทำโดยกลุ่มนักวิชาการอิสระที่ถูกแต่งตั้งโดยเลขาธิการสหประชาชาติ (Independent Group of Scientists (IGOS) appointed by the Secretary-General) ที่จัดทำขึ้นทุกสี่ปีเพื่อประกอบการประชุม SDG Summit จัดทำขึ้นปีแรกเมื่อปี 2019 โดยฉบับปีนี้จะให้ความสำคัญไปที่การเร่งการเปลี่ยนแปลงอย่างพลิกโฉมเพื่อบรรลุเป้าหมาย SDGs ผ่านจุดเข้ากระทำต่าง ๆ และทำให้สามารถใช้ศาสตร์ (science) เป็นหลักฐานสนับสนุนในการดำเนินการ

• Discussion papers on the theme of the high-level political forum on sustainable development, submitted by major groups and other stakeholders

เอกสารรวบรวมบทสรุปผู้บริหารข้อคิดเห็นแสดงจุดยืนของกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสียหลัก (Major groups) 15 กลุ่ม** ต่อการเร่งการดำเนินการเพื่อบรรลุวาระการพัฒนาปี 2030

** 15 กลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสียหลัก ได้แก่ ผู้หญิง องค์กรพัฒนาเอกชน (NGOs) องค์กรระดับท้องถิ่น กลุ่มแรงงานและสหภาพแรงงาน กลุ่มผู้ทำงานด้านการศึกษาและนักวิชาการ ตัวแทนภาคธุรกิจและอุตสาหกรรม กลุ่มผู้พิการ กลุ่มผู้ทำงานอาสาสมัคร กลุ่มผู้สูงอายุ กลุ่มองค์กรประชาสังคมระดับภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก (Asia Pacific Regional CSOs Engagement) ชุมชนผู้ถูกเลือกปฏิบัติจากการทำงานและเชื้อสาย กลุ่ม LGBTI กลุ่มผู่ทำงานด้านการจัดหาเงินทุนเพื่อการพัฒนา (FfD) ชุมชนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และกรอบการดำเนินงานเซนไดเพื่อการลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติ (DRR)

ครึ่งหลังของการดำเนินการเพื่อขับเคลื่อนวาระการพัฒนาที่ยั่งยืนจะมีทิศทางเป็นเช่นไร
การเปลี่ยนแปลงอย่างพลิกโฉมเพื่อโลกที่ยั่งยืนและไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลังจะเกิดขึ้นได้จริงหรือไม่
ติดตามได้จากเวทีการประชุม HLPF ครั้งนี้

พิมพ์นารา อินต๊ะประเสริฐ – บรรณาธิการและพิสูจน์อักษร
วิจย์ณี เสนแดง – ภาพประกอบ

ติตตามข่าวสาร HLPF 2023
ได้ที่ :  https://hlpf.un.org/home
ข้อมูล HLPF ทั้งหมดที่ : https://hlpf.un.org/2023
และ VNR ที่ : https://hlpf.un.org/VNR
หรือติดตามช่องทางของ SDG Move ที่ : https://www.sdgmove.com/category/sdg-news/hlpf-vnr/

ประเด็นดังกล่าวเกี่ยวข้องกับ #SDG17 หุ้นส่วนความร่วมมือเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน

แหล่งที่มา:
– High-Level Political Forum on Sustainable Development (UN)
– HLPF Prepares to Accelerate Full Implementation of 2030 Agenda (IISD SDG Knowledge Hub)
– We Need 7 Years of Accelerated, Transformative Action to Achieve SDGs (IISD SDG Knowledge Hub)
– Major Groups Share Views on Accelerating 2030 Agenda (IISD SDG Knowledge Hub)
– Zero Draft of SDG Summit Political Declaration Turns Our World Towards 2030 (IISD SDG Knowledge Hub)